Bezpieczne Święta

Dla większości z nas nadchodzące Święta Bożego Narodzenia to okres odpoczynku, spotkań rodzinnych. Często decydujemy się również na odwiedzenie rodziny - bliższej lub dalszej, mieszkającej często na drugim końcu kraju lub nawet za granicą. Aby jednak ten wspaniały czas nie zamienił się w koszmar po powrocie do splądrowanego mieszkania, należy się uprzednio należycie przygotować.

Święta to czas wzmożonej aktywności włamywaczy, którzy czyhają na dobytek pozostawiony bez nadzoru na czas wyjazdu. Potwierdzeniem tego są wyniki analiz statystycznych prowadzonych zarówno przez Policję, jak też przez firmy zajmujące się ubezpieczeniami. Statystyki te jednoznacznie wskazują jedną z najskuteczniejszych metod zabezpieczenia się przed niechcianymi gośćmi: zainstalowanie systemu alarmowego.

W niniejszym tekście, chcielibyśmy skupić się właśnie na kwestii zabezpieczeń elektronicznych (tzw. „systemach alarmowych”) i ich roli dla bezpieczeństwa naszego mieszkania, domu czy rodziny. W przypadku zabezpieczenia przeciwwłamaniowego, zawsze należy pamiętać, że pełnię sukcesu odnieść można jedynie łącząc zabezpieczenia elektroniczne z zabezpieczeniami mechanicznymi: z osobna, każde z nich spełni swoją rolę – rozwiązania mechaniczne przedłużą czas potrzebny intruzom na ich przełamanie, zaś zabezpieczenia elektroniczne będą miały tyle czasu na reakcję jak długo zajmie przełamywanie barier mechanicznych.

Czym jest system alarmowy?

System alarmowy - coraz bardziej powszechny, kojarzy się z reguły z czujkami ruchu w pomieszczeniach, klawiaturą przy drzwiach i z sygnalizatorem na ścianie. Niewątpliwie są to jego charakterystyczne elementy, jednak jest to dużo bardziej złożona instalacja. Rolą takiego systemu jest zareagowanie na zdarzenie alarmowe i dotarcie z informacją o tym do zainteresowanych.

W tym celu konieczne jest:

wykrywanie zdarzeń alarmowych

Jest to główne zadanie czujek systemu. W zależności od konstrukcji, będą reagować na różne zjawiska: ruch osób w polu ich widzenia (czujki ruchu), otwieranie drzwi i okien (czujki magnetyczne tzw. kontaktronowe), przełamywanie drzwi i okien (czujki wibracyjne) , rozbijanie szyb (czujki stłuczenia szyby). Istnieją oczywiście również inne rodzaje czujek, ale przedstawione tutaj grupy są niewątpliwie najpowszechniej stosowane. Należy podkreślić, że nie istnieją czujki jednoznacznie wykrywające „złe intencje” – czujka ruchu na przykład nie jest w stanie odróżnić intruza od domownika, w związku z czym same czujki nie są w stanie stworzyć prawidłowo działającego systemu alarmowego.

ostrzeganie i powiadamianie o alarmie

Rolę ostrzegania o stanie alarmowym pełnią najczęściej sygnalizatory alarmowe. Instalowane na zewnątrz, są z reguły instalowane w miejscu, w którym mogą zwrócić na siebie uwagę otoczenia i ułatwią wskazanie zagrożonego miejsca. Sygnalizatory takie, oprócz głośnego dźwięku wyposażane są w tzw. sygnalizację optyczną, której rolą jest przyciągnięcie uwagi nawet wtedy gdy tonu alarmowego nie słychać. Trochę inne jest przeznaczenie sygnalizatorów wewnętrznych – te mają za zadanie uprzykrzyć życie intruzom, którym mogłoby udać się przedostać na obszar chroniony.

Zupełnie inną strategią powiadamiania o zdarzeniu alarmowym jest przekazanie tej informacji bezpośrednio do osób zainteresowanych. Jest to zadanie tzw. komunikatorów alarmowych czyli automatycznych urządzeń wykorzystujących rozmaite tory transmisji: linię telefoniczną, sieć komórkową czy Internet, aby sprawnie przekazać informację o zagrożeniu. Takie informacje mogą docierać zarówno w postaci tzw. „monitoringu” do profesjonalnych firm zajmujących się ochroną mienia, z którą mamy podpisaną umowę na interwencję, jak też do właścicieli i ich rodziny – przez  telefon za pomocą komunikatu głosowego, SMS-em czy nawet e-mailem.

sterowanie pracą systemu

Funkcję sterowania pracą systemu pełni centrala alarmowa. To do niej docierają sygnały z czujek, to także centrala steruje sygnalizatorami i uruchamia powiadamianie. Zadaniem centrali alarmowej jest właściwe reagowanie na odbierane sygnały, w zależności od stanu pracy w jakim się aktualnie znajduje: na przykład, jeżeli centrala jest załączona w tryb czuwania (dozorowania), sygnał z czujki uruchomi alarm; jeżeli jednak tryb czuwania nie jest załączony, centrala zignoruje taki sygnał (w końcu, np. czujki ruchu wyślą taki sam sygnał gdy wykryją ruch domownika, jak i intruza).

Z centralą nierozerwalnie związane są także urządzenia, za pomocą których domownicy mogą sterować pracą systemu - najczęściej tzw. manipulatory (klawiatura połączona z wyświetlaczem lub wskaźnikami LED), czasami czytniki kart/breloków zbliżeniowych lub piloty podobne jak w alarmach samochodowych. W skład alarmy domowego wchodzić mogą jeszcze inne urządzenia - takie jak np. zasilacz czy przyciski napadowe, niemniej te wymienione tutaj mają największy wpływ na podstawową funkcjonalność systemu. Wiedząc z jakich głównych elementów składa się współczesna instalacja alarmowa, warto poszukać odpowiedzi na kolejne pytanie:

Jakiej ochrony można oczekiwać od systemu alarmowego?

Oczywistym jest, że oczekiwać będziemy zapewnienia nam bezpieczeństwa. W jaki sposób można to osiągnąć? Warto zastanowić się nad tym, w jaki sposób system alarmowy może zapewnić bezpieczeństwo nam oraz naszemu dobytkowi. System alarmowy działa na intruza zniechęcająco. Mając w zamiarze dokonanie kradzieży z włamaniem, potencjalny intruz raczej wybierze łup słabiej zabezpieczony: korzyści podobne, zaś ryzyko wpadki mniejsze.

Kiedy jednak do próby włamania dojdzie, odpowiednio skonfigurowany system powinien możliwie wcześnie zareagować i uruchomić sygnalizację oraz powiadamianie. To w którym momencie zareaguje, zależy od tego jak został zaprojektowany. Najczęściej spotykane w zabezpieczeniach domów i mieszkań są systemy wyposażone jedynie w czujki wykrywające ruch w pomieszczeniach - rozwiązanie takie swoją popularność zawdzięcza łatwości wykonania takiej instalacji. Główną wadą takiego podejścia jest to, że system będzie w stanie zareagować dopiero gdy wykryje intruza WEWNĄTRZ chronionego obszaru - czyli de facto wtedy gdy do włamania już doszło. Uruchomione alarmowanie może co prawda spłoszyć włamywaczy, ale należy liczyć się z pewnymi stratami - choćby zniszczonymi zamkami, czy porwanym łupem znajdującym się na wierzchu.

Dużo lepsze efekty można uzyskać uzupełniając taką wewnętrzną ochronę opartą o czujki ruchu tak zwaną ochroną obwodową. Czym jest ochrona obwodowa? Chodzi tutaj o możliwość wykrywania próby przedostania się przez granicę wyznaczającą strefę chronioną: w przypadku domu, będzie to linia okien i drzwi (a także np. bramy garażowe). Aby system alarmowy obejmował ochronę obwodową, musi zostać wyposażony dodatkowo w czujki wykrywające otwieranie drzwi i okien - tą rolę mogą skutecznie pełnić czujki magnetyczne. Jeszcze korzystniejszym rozwiązaniem będzie zastosowanie dodatkowo czujek wibracyjnych wykrywających próbę forsowania zamknięć. W połączeniu z odpowiednimi zabezpieczeniami mechanicznymi, system w takiej konfiguracji wykryje próbę włamania i zareaguje na nią zanim do włamania w ogóle dojdzie.

Taka konfiguracja systemu ma jeszcze jedną, bardzo cenną zaletę. Posiadając centralę alarmową umożliwiającą tzw. częściowe załączanie czuwania, można w czasie gdy domownicy znajdują się wewnątrz strefy objętej ochroną obwodową korzystać z tzw. "czuwania dziennego". W takim trybie system pozwoli swobodnie przemieszczać się pomiędzy pomieszczeniami bez wywoływania alarmu, ale próba wtargnięcia z zewnątrz może uruchomić natychmiastową sygnalizację. Daje to szczególnie silne poczucie bezpieczeństwa, na przykład w sytuacji kiedy nasze małe pociechy przez dłuższy czas pozostają same w domu.

Posiadając domek z rozległą działką, obszar ochrony można rozszerzyć o teren działki wokół domu. Instalując tam specjalistyczne czujki przeznaczone do pracy na zewnątrz - np. bariery podczerwieni, możemy uzyskać system "wczesnego ostrzegania", w którym intruz zostanie spłoszony jeszcze zanim zdoła dotrzeć do naszego domu!

System alarmowy - kompleksowa ochrona

Nowoczesny system alarmowy może zapewnić zakres ochrony wykraczający poza wykrywanie prób włamania. Korzystając ze specjalnych czujek, może on reagować na dużo szersze spektrum zagrożeń: wykrywanie toksycznych (np. tlenek węgla - niewidzialny zabójca) lub wybuchowych gazów (gaz ziemny, propan-butan) może ocalić zdrowie lub nawet życie domowników. Podobnie czujki dymu -  dzięki wczesnemu ostrzeżeniu o zagrożeniu pożarowym mogą pozwolić uratować dobytek przed jednym na najniebezpieczniejszych żywiołów. Jeszcze inne zagrożenie może zostać wychwycone dzięki  czujkom zalania wodą: wykrycie początkowego stadium wycieku umożliwi uniknięcia poważnych skutków rozległego zalania. Podobne przykłady można mnożyć - świadczy to o tym jak wszechstronne bezpieczeństwo zapewnić może nam nowoczesny system alarmowy.

Odrobina komfortu dla każdego z nas

Możliwości oferowane przez najbardziej zaawansowane centrale alarmowe znacznie wykraczają poza typowe funkcje związane z zapewnieniem bezpieczeństwa. Odpowiednio je wykorzystując, można zrealizować nawet rozbudowane funkcje automatyki: sterowanie oświetleniem, podlewaniem ogródka czy zwijaniem rolet. Połączenie tych funkcji pozwala wykorzystać istniejące elementy instalacji i w lepszym stopniu je wykorzystać. Prostym przykładem może być czujka ruchu: kiedy system dozoruje, wykrycie ruchu przez czujkę uruchomi sygnalizację alarmową; jeżeli jednak czuwanie jest wyłączone, sygnał z czujki umieszczonej przy klatce schodowej samoczynnie włączy światło. Dodatkowo wychodząc z domu i załączając czuwanie systemu rolety w oknach automatycznie się opuszczą a światła zostaną wyłączone. To wszystko są przykłady rozwiązań, dzięki którym będzie się nam żyć po prostu wygodniej.

Aby korzystanie z tych dodatkowych możliwości było wygodne, alarm domowy musi być odpowiednio skonfigurowany. Jeżeli np. opuszczenie rolet wymagać będzie podejścia do najbliższego manipulatora i znalezieniu odpowiedniej pozycji głęboko w menu  - trudno uznać to za przyjazne rozwiązanie. Dużo wygodniejsze będzie skorzystanie ze specjalnego manipulatora, w którym za pomocą dotyku można szybko uruchomić wybraną funkcję. Jeszcze wygodniejszym w przypadku niektórych czynności może być użycie pilota zdalnego sterowania - korzystając z takiego rozwiązania, urządzenia sterowane za pośrednictwem centrali można włączać i wyłączać tak łatwo, jak przełączać kanały w TV.

Nowoczesny manipulator do zaawansowanego systemu alarmowego powinien charakteryzować się nie tylko ciekawym designem, ale również łatwym dostępem do dodatkowych funkcji - w tym, do funkcji sterowania urządzeniami. Nowa propozycja firmy SATEL - manipulator INT-KSG idealnie spełnia te oczekiwania: stanowi połączenie odważnego wzornictwa z niespotykaną dotąd wygodą obsługi - personalizowane menu, funkcje makropoleceń pozwalające na wykonanie sekwencji czynności za pomocą jednego polecenia czy klawiatura reagująca na dotyk to tylko niektóre z ciekawych rozwiązań zaproponowanych w nowym produkcie.

Idealny instalator

Kiedy już zdecydujemy się na to jaki zakres bezpieczeństwa ma zapewniać nam alarm domowy oraz z jakich dodatkowych funkcji chcielibyśmy skorzystać, przychodzi czas na to by skontaktować się z przyszłym wykonawcą instalacji. Im wcześniejszy etap inwestycji, na którym przeprowadzimy wstępne rozmowy, tym łatwiej będzie zrealizować nasze "zachcianki" i tym mniejsze powinny być docelowe koszty z tym związane. Dlaczego? Określając docelową funkcjonalność na etapie planów, można zaprojektować całą instalację i wykonać ją na przykład razem z instalacjami elektrycznymi. Chcąc uzyskać tą samą funkcjonalność na późniejszym etapie, z dużym prawdopodobieństwem wiązać się to będzie z koniecznością kucia tynków i wykonywania dodatkowych przepustów instalacyjnych.

Czyli - wiadomo już kiedy kontaktować się z wykonawcą. Pozostaje pytanie: w jaki sposób go wybrać? Zawsze warto zapytać znajomych - być może ktoś będzie mógł polecić dobrego fachowca. Jeżeli jednak mamy szukać "w ciemno" - dobrym pomysłem może być wizyta w branżowym punkcie dystrybucyjnym, gdzie pracownicy na bieżąco mają kontakt z fachowcami z okolicy i prawdopodobnie będą w stanie polecić godnego uwagi fachowca.

Kiedy już umówimy się z nim na spotkanie, jego zaangażowanie poznać będzie można po podejściu do zlecenia: jeżeli pojawi się z materiałami informacyjnymi, zadawać będzie wiele pytań mających na celu usystematyzowanie naszych wymagań - tym lepiej! Z drugiej strony, od wykonawcy, który bez zapoznania się ze specyfiką instalacji serwuje (nawet na pierwszy rzut oka "atrakcyjną") ofertę typu "zawsze instaluję to samo", nie ma co oczekiwać dobrego dopasowania swojej propozycji do naszych indywidualnych potrzeb.

W trakcie spotkania z fachowcem starajmy się możliwie dokładnie opisać swoje oczekiwania, pomysły aranżacyjne a nawet opowiedzieć o docelowych domownikach. Pozwoli to nie tylko ustalić zakres funkcjonalności alarmu domowego, dobrać odpowiednie urządzenia oraz optymalnie je skonfigurować. Przykładowo, zaplanowanie instalacji kominka w salonie wpłynie na wybór specjalnych czujek w tym obszarze. Podobnie, jeżeli domownikom towarzyszyć będzie czworonóg, aby zapewnić poprawną pracę systemu instalator będzie musiał sięgnąć po specjalne czujki ignorujące zwierzęta domowe. Jeszcze inne wymagania pojawią się gdy system będą obsługiwać dzieci (manipulatory na dogodnej wysokości, stosowanie breloków zbliżeniowych zamiast kodu wpisywanego na klawiaturze) czy osoby starsze - dla których ważne są czytelne napisy i duże, łatwe do naciśnięcia przyciski. W przygotowaniach do rozmowy na pewno pomoże też Konfigurator systemu alarmowego znajdujący się na naszym portalu.

Jak dbać o system alarmowy?

Najważniejszy dla naszego poczucia bezpieczeństwa krok mamy już za sobą - alarm domowy został już zainstalowany. Nie można jednak zapomnieć, że tak jak i o każde inne złożone urządzenie, o instalację alarmową należy odpowiednio dbać. W praktyce oznacza to wykonywanie okresowych przeglądów i konserwacji - tak jak w przypadku np. kotłów CO. Wynika to zarówno z oddziaływania otoczenia na elementy systemu alarmowego (np. kurz osiadający na elementach czujek mogący w skrajnym przypadku pogorszyć ich działanie), jak również z naturalnego starzenia się części eksploatacyjnych - takich jak baterie i akumulatory. Wszystko to ma bardzo duży wpływ na niezawodność działania całej instalacji  - a na tym nam najbardziej zależy.

Przegląd połączony z konserwacją systemu przeprowadzany przez fachowca daje też okazję do zweryfikowania skuteczności systemu - może się bowiem okazać, że wprowadzone "w między czasie" zmiany aranżacyjne spowodowały, że niektóre z elementów systemu nie pracują poprawnie - choćby przesłonięcie pola widzenia czujki nowym meblem. W trakcie przeglądu, Instalator sprawdza czy wszystkie elementy pracują poprawnie - nie tylko czujki i sygnalizatory ale także urządzenia komunikacyjne. Często zdarza się, że niektóre z numerów powiadamiania czy adresów e-mail po jakimś czasie przestaje być aktualna - warto wykorzystać przegląd systemu do zaktualizowania tych informacji.

 Warto zainwestować w bezpieczeństwo, aby spędzić nadchodzące Święta w atmosferze radości i spokoju.